متن زیر به قلم آقای عبدالله قهقایی برای ترانه زیبای ته گره ته امشو برو نوشته شده که مطابق معمول، قلم ایشان، طنز زیر پوستی همیشگی خود را به همراه دارد.
دعوت به نومزه بازی
عاشقانه های فولکلوریک همه جا زیبا و نوع مازندرانی اش برای ما دنیائی است. از وقتی گروه رستاک ، عاشقانه ی ته گره ، ته امشو برو را خواند، توجه بیشتری به این ترانه ی اصیل و قدیمی مازندرانی شده است.
سعی کردم با شنیدن سایر نمونه ها و به خصوص نسخه های قدیمی تر ، بخشهائی از شعر ترانه که در متن ترانه گروه رستاک حذف شده است را با ترجمه فارسی تقدیم نمایم.
از آنجایی که علی الاصول شعر زبان حال دختر است، نشنیدم تا به حال این ترانه ی محلی توسط خانمی خوانده و پخش گردد. اگر زبان حال پسر بود و از نامزدش میخواست، نیمه شبی از رودخانه عبور نماید و به دیدن مرد برود! به غیرت مازندرانی بودن!! بر می خورد.
چقدر بیچاره زحمت کشید تا نامزدش ، بهونه ای برای نرفتن نداشته باشد! نفهمیدم بالاخره رفت و یا نه؟
و اما شعر:
امشو ئه شو، کَرما شوئه* ته گره تو امشو برو = ( امشب شب مهتابی ، با ابر سفید نازکی است .فدایت شوم امشب بیا)
امشو ِمنِه، شهدِ شوئه ته گِرِه ، ته اِمشو ِبرو =( امشب شب شیرینی برایم خواهد بود. فدایت شوم امشب بیا)
هراز ه ** او تا زانو ئه، ته گره ته امشو برو. = (عمق آب رودخانه ی هراز به زانو هم نمی رسد ، فدایت شوم امشب بیا)
امه ِسِره ، میون َملوئه، ته گره ته امشو برو =( خانه ی ما در وسط روستا واقع شده، فدایت شوم امشب بیا)
امه سره ، کوچه دلوئه، ته گره ته امشو برو = ( خانه ی ما داخل کوچه است. فدایت شوم امشب بیا)
گت ه کلک، نشونوئه، ته گره ته امشو برو = (کلک)*** بزرگ نشانه ی ورودی خانه است، فدایت شوم، امشب بیا)
اُمه مِنِزل، بالا ِخنوئه، ته گره ته امشو برو = (اتاق ما در طبقه بالای ساختمان است، فدایت شوم امشب بیا )
سگ نال ه بن ، دَوِوسّوئه، ته گره تو امشو برو = (سگ زیر ایوان بسته است { خطر ی ندارد} فدایت شوم امشب بیا )
ایوون ه چراغ ، مَشت سوئه ، ته گره تو امشو برو = (چراغ تراس، کاملا روشن است فدایت شوم امشب بیا)
فنر ه نفت تا نصفوئه، ته گره ته امشو برو. =( نفت فانوسی که ایوان را روشن نگه داشته تا نصفه است، **** فدایت شوم امشب بیا)
پییر، نفار بخوتوئه، ته گره ته امشو برو = پدر در {بهارخواب وسط حیاط}، خوابیده است. فدایت شوم امشب بیا)
امه گت مار، سخت اِشنوئه ، ته گره تو امشو برو = ((مادر بزرگ ما گوش هایش سنگین است فدایت شوم امشب بیا)
گت ه برار، مَله شوئه، ته گره تو امشو برو = (برادر بزرگم معمولا به مهمانی می رود فدایت شوم امشب بیا)
خورد ه برار، مسسه خوئه ، ته گره تو امشو برو = (برادر کوچک هم خوابش سنگین است فدایت شوم امشب بیا)
قوری چائی آمادوئه، ته گره ته امشو برو = ( چای دم کشیده و آماده است، فدایت شوم امشب بیا)
اَمه پلا ، آبکش بَزوئه، ته گره تو امشو برو=( برنج ما آبکشی شده و آماده دم کشیدن است فدایت شوم امشب بیا)
امه خِرِش ، قیسی پهلوئه، ته گره تو امشو برو = (خورش امشب ما مرغ و قیسی{آلو} است فدایت شوم امشب بیا)
کِرسی یِه تش، فل بزوئه ، ته گره تو امشو برو = (آتش کرسی ما کاملا گر گرفته و زیر خاکستر است*****، فدایت شوم امشب بیا)
رختخواب هم آمادوئه، ته گره ته امشو برو = ( جای خوابیدنت را نیز انداختیم،آماده است! فدایت شوم امشب بیا)
اون، کنار ه خس، ته نومزوئه ، ته گره ته امشو برو = ( آن کس که کنار تو می خوابد، نامزد توست، فدایت شوم امشب بیا)
عبدالله قهقایی
http://ghahghaei.blogfa.com/post/250
14/9/1393
=======================================================
* ضمن اینکه راه پیداست، تو شناخته نمی شوی.
** بعضی از خوانندگان به جای رود هراز، میخوانند: { تلار ه اوو تا زانوئه} منظور رود تلار قائمشهر (شاهی) است.
*** ورودی خانه هائی که به جای دیوار پرچین داشت ، به جای درب، از روی هم گذاشتن چند چوب به نام ( کلک) ، تشکیل میشد.
**** به گونه ای تحریک می کند زودتر بیا تا نفتش تمام نشود و به زحمت نیفتی!
***** استعاره ای از آتش درون دل میزبان است.
از لطف تک تک عزیزان که زحمت خواندن را کشیدند و اظهار نظر و لف کردند بی اندازه سپاسگزارم
دوستدارتان: عبدالله قهقائی
بسیار زیبا پاینده باشید
باسپاس ازدوست گرامی با نام مخفف سید، از حسن ظن سرکار سپاسگزارم، استادقهقایی در این زمینه البته پیشتازند، واما در خطه شمال چه مازندران وچه گیلان این فرهنگ جمع آوری میشود هرچمدکه ممکن است به چاپ نرسد، ولی آنهاکه درحفظ آن کوشا هستند مطمئنا توصیه های تان رابکار خواهندبست.باسپاس
سلام.
من ساکن مازندران و غیر شمالی هستم. به فولکلور علاقه زیادی دارم. وخودم از دیاری هستم با موسیقی غنی محلی. آن هم محلی عاشقانه. اینقدر این ترانه زیبا که بسیار آن را شنیده ام با این برگردان فارسی ارزشمند است که خودش مطالعه عمیق اجتماعی است و زوایای بسیاری را از این دیار کهن روشن می کند. شاید خیلی جزئیات آن برای شمالی های عزیز عادی جلوه کند ولی برای بنده ظرایفی دارد که آرزو دارم همه شمالی ها به این فرهنگ اصیل و غنی مجدد رجوع کنند و از دوری کردن از این فرهنگ بپرهیزند. این گویش اساطیری را ارج بگذارند و به آن افتخار کنند.
مدتی است دوست مردم این دیارم و از پیدایش فرهنگ گریز از فرهنگ به امید تجدد و مدرنیته در خطه فراتر از تاریخ شمال اندوهگین شده ام. بچه ها محلی گفتن را کسر شان می دانند .آن هم این زبان زیبا و پر ظرفیت را.
از استاد قهقایی در برگردان فارسی این ترانه زیبا که به فهم من از آن کمک بسیاری کرد سپاسمندم.
با احترام. س. س. حسینی بختیاری
جناب آقای قهقایی واقعا استادید، ممنون از شما . ترانه مذکورنیز با صدای دلنشین هنرمند روشندل ” نور محمد طالبی ” ماندگار و جاویدشد .
خیلی نازه ………………….
بسیار ممنون استاد قهقهایی که زحمت کشیدی بیت هایی که جا مونده در ترانه های دیگران را نوشته اید امید که همه در نگهداشت این میراث گرانبها فرهنگ تبرستان و مازندران کوشا باشیم .
خار بیه
ته گره
شعر زیبایی بود ممنون از ترجمه
شعر، از تصویر سازی غنی ای برخوردار است و روایتگری آن، خواننده را در تخیلات شاعر غرق می کند.
سپاس از شما
ممنون اقای قهقهایی بسیار زیبا توصیف کردید
با سلام و تشکر از مهندس قهقایی عزیز و مهندس شهداد گل
سلام
ممنون از توجه
پییر -بخوتوئه – گته مار – ……گویش های خاص منطقه قائم شهر و ساری است . لطفا امانت شعر را نگه دارید احتمالا بعضی از ابیات برگرفته از آن دیار است با تشکر از آقای قهقایی
باتشکر از استاد ارجمند جناب قهقایی که نامشان مرا یاد دبیرریاضی زحمتکشی که حق زیادی برگردن اینجانب دارند میاندازد باید عرض کنم به نظر حقیراین ترانه اززبان دختری برای نامزدش سروده شده زیرا در گذشته های نه چندان دور نامزد بازی به صورت پنهانی ودور ازچشم خانواده ها انجام میشد وپسر برای دیدن همسر عقدی خود مشقات زیادی را تحمل مینمود تا خانواده عروس متوجه دیدار آنها نشوند.
بازهم از جناب قهقایی به خاطر این پست زیبا سپاسگزارم ودست ایشان وتک تک خدمتگذاران فرهنگ تبرستان وآمل را میبوسم
ممنون.
وصفی بسیار زیبا که ادای دین به حقی بر این ترانه زیبای محلی بود.بسیار ممنونم
che amari midadan dokhtaraye on moghe….khkhkh
برگ سبزی است تحفه ی درویش.